خلاصه ای از سوره انشقاق:
*سوره انشقاق چه مشکلی را حل می کند؟
غفلت از حرکت به سوی ملاقات با پروردگار در روز قیامت.
آنچه از جواب شرط های ابتدای سوره حکایت می کند، قسمت دوم آیه ششم، یعنی ملاقات انسان با پروردگار خویش است که به هنگام شکافته شدن آسمان و کشیده شدن زمین اتفاق خواهد افتاد.
آسمان با آن همه عظمت و زمین با این همه صلابت، به امر پروردگارشان متحوّل و دگرگون شده و مطیع محض فرمان او بوده و اراده پروردگارشان درباره ی آن ها، بی چون و چرا رخ خواهد داد. حال، انسانی که در قدرت و عظمت و استحکام، نقطه ای ناچیز از نظام آفرینش است، باید بداند که در برابر اراده پروردگارش توانی برای مقابله ندارد:
" او ناگزیر از حرکتی است که پایان آن، ملاقات با پروردگار است."
*آیات بعد، چگونگی دیدار با ربّ و نتیجه آن را به دو صورت تقسیم کرده. آری گریزی از اصل حرکت و ملاقات نیست، اما چگونگی آن، به طور کلی بر دو نوع است؛ و انتخاب هریک از این دو نوع حرکت به سوی پروردگار و ملاقات با او، کاملا اختیاری است.
نامه ی اعمال انسان، نمایی از چگونگی حرکت آنان در دنیاست:
×برخی در مسیر حرکت خود، با نظر به رضای پروردگار حرکت می کردند. در زندگی دنیا ی خود، همواره این ملاقات را در نظر داشته و سرمستی بهره مندی از دنیا آن ها را غافل نمیکند.
آنها نامه اعمال را از راست دریافت می کنند.
×برخی نگاه خود را به دنیا دوخته و بی توجه به مقصد حرکت، راه را طی می کردند. گویی پشت به رضای خدا به سوی ملاقات با او حرکت می کردند.
آنها نامه اعمال را از پشت سر دریافت می کنند.
*آیات شانزده تا هجده با قسم به مظاهری از حرکت مرحله به مرحله در عالم (تحولات وضعیت آسمان در هنگام غروب،
افزایش تاریکی شب، افزایش نور ماه) بر حرکت مرحله به مرحله انسان تأکید می کند (آیه نوزده)
*به راستی، وقتی قرار است که مراحل مختلف زندگی، یکی پس از دیگری طی شود و گریزی از آن نیست، باید مشتاق کلام پروردگار باشند تا بهترین برنامه را برای عبور از مسیر حرکت به آنان نشان دهد، اما عجیب است. ایمان نمی آورند و هنگامی که قرآن بر آنان خوانده می شود، خاضع نگشته و سجده نمی کنند.( آیه های بیست و بیست و یک)
*خدا می داند که تکذیب و مقابله با سخن حق، ریشه در علایق و عقاید باطلی دارد که در دل خود قرار می دهند.
اکنون که سخن حق در آنان بی اثر است، نوبت به تهدید آن ها رسیده است. افسوس! درست در لحظه ای که باید بعد از حرکت مرحله به مرحله ی خود، بشارت ملاقات با رحمت پروردگار را بشنوند، به «عذاب الیم« بشارت داده می شوند( آیه بیست و چهار) عذاب مخصوص کافران مکذب است.
در نقطه ی مقابل، اهل ایمان و عمل صالح که این حرکت را باور کرده و رو به پروردگارشان پیش رفته اند، نه تنها از این عذاب در امان هستند، بلکه اجر بی پایان الهی را دریافت می کنند.
